|
Pocz±tek w Bystrowicach, tragiczny koniec w ... Katyniu !
„Odr±bani od pnia, zamordowani skrycie Pogrzebani w milczeniu i k³amstwie, Odrzuceni jak kamieñ, a jednak z Nich rosn± li¶cie zielone I pamiêæ krzepnie wêgielna”
Powy¿szy fragment z aktu wmurowania kamienia wêgielnego pod budowê cmentarza wojennego w Miednoje obrazuje tragiczne losy ¿o³nierzy i funkcjonariuszy Policji Pañstwowej zamordowanych przez NKWD na Wschodzie. W¶ród tych Polaków Bohaterów by³ te¿ asp. PP Stanis³aw Mudryk urodzony w Bystrowicach. O nim jak i o wielu z zamordowanych przez powojenne lata milcza³a historia, albowiem polscy komuni¶ci od 1945 r. objêli rodziny zamordowanych kwarantann± polityczn±, g³osz±c, ¿e ich Ojcowie byli zdrajcami Ojczyzny.
Na zdjêciu: funkcjonariusz PP Stanis³aw Mudryk.
Oczywi¶cie k³amstwo to po wielu latach upad³o, ale dzisiaj coraz mniej osób pamiêta o bohaterskim oddaniu ¿o³nierzy i policjantów, których losy rzuci³y w ró¿ne regiony naszego kraju, dlatego te¿ jest to szczególny moment w którym powinno siê przybli¿aæ tragiczne losy mieszkañców naszej gminy.
W s³u¿bie narodu i pañstwa
Aby rozpocz±æ niniejsz± historiê nale¿y przypomnieæ zarys powstania Policji Pañstwowej po odzyskaniu przez Polskê niepodleg³o¶ci w 1918 r. Za datê narodzin polskiej policji uznaje siê dzieñ 24 lipca 1919 roku kiedy to Sejm Ustawodawczy Rzeczypospolitej Polskiej powo³a³ do ¿ycia Policjê Pañstwow± . Zgodnie z wol± Sejmu policja mia³a byæ organem wykonawczym w³adz pañstwowych i samorz±dowych odpowiadaj±cym za bezpieczeñstwo „spokoju i porz±dku publicznego” . Za finansowe utrzymanie policji odpowiada³o pañstwo. Gminy by³y jednak zobowi±zane do udostêpnienia za op³at± pomieszczeñ na potrzeby komisariatu . Struktury policji by³y dopasowane do podzia³u administracyjnego kraju i dzieli³y siê na: posterunki, komisariaty, komendy powiatowe, komendy okrêgowe.
Na zdjêciu: Funkcjonariusze PP II RP – patrol rowerowy.
We wrze¶niu 1939 r. jednostki Policji Pañstwowej liczy³y oko³o 33 tys. funkcjonariuszy . Liczbê zamordowanych i poleg³ych w walkach na terenie kraju szacuje siê obecnie na oko³o 2,5-3 tys. Niestety, najwiêksza grupa, bo blisko 12 tys., dosta³a siê do sowieckiej niewoli, z czego prawie 6 tys. przebywaj±cych w obozie w Ostaszkowie zosta³o zamordowanych .Jednym z pomordowanych na wschodzie by³ bohater niniejszego opracowania asp. PP Stanis³aw Mudryk.
„Semper Fidelis” - czas honoru
Stanis³aw Mudryk, syn Kazimierza i Agnieszki d. Zygmunt, urodzi³ siê 18 marca 1898 roku w Bystrowicach, w powiecie jaros³awskim w województwie lwowskim.
Do 18 roku ¿ycia mieszka³ w Bystrowicach, gdzie m.in. uczêszcza³ do Szko³y Powszechnej w tej miejscowo¶ci. W m³odzieñczych latach wraz z innymi mieszkañcami Bystrowic i okolicznych wsi nale¿a³ do niepodleg³o¶ciowej organizacji „Dru¿yny Bartoszowe”.
1 lipca 1918 roku zosta³ powo³any do armii austriackiej w której s³u¿y³ do 30 pa¼dziernika 1918 r. w Sopronie na Wêgrzech w 2 pu³ku artyleryj polowej.
Po odzyskaniu przez Polskê niepodleg³o¶ci jako do¶wiadczony ¿o³nierz zosta³ wcielony do ¯andarmerii Krajowej we Lwowie w której s³u¿y³ do 31 grudnia 1919 r.
Okres s³u¿by w Lwowie nale¿y do jednej z najbardziej chlubnych w ¿yciorysie mieszkañca Bystrowic, albowiem w czasie pe³nienia s³u¿by w tym ówczesnym piêknym polskim mie¶cie wpisa³ siê w karty historii jako jeden z jego obroñców, kiedy to on jak i wielu Polaków stoczy³o heroiczny bój w obronie Lwowa przed nawa³± bolszewick±.
Za udzia³ w walkach zosta³ odznaczony Krzy¿em Obroñców Lwowa, dyplomem nr 24110 dnia 19.03.1919 r. oraz wpisem do Ksiêgi Orl±t Lwowskich.
01.01.1920 r. z uwagi na przekszta³cenie siê oddzia³ów ¯andarmerii Krajowej w Policjê Pañstwow± zosta³ automatycznie wcielony do s³u¿by w tej formacji i pocz±tkowo w Posterunku Policji w Radziechowie, nastêpnie zosta³ wyznaczony na Komendanta Posterunku Policji w Wo³kowie w powiecie przemy¶lanskim na którym to stanowisku pe³ni³ s³u¿bê, a¿ do 17.09.1939 r.
Na zdjêciu: Dyplom wrêczony st.post.PP Stanis³awowi Mudrykowi 28.06.1923 r.
Zanim dosz³o do tragicznych wydarzeñ kariera zawodowa przod.PP Mudryka przebiega³a bez zak³óceñ. Z zachowanych przez rodzinê relacji, jak i dokumentów, wynika ¿e Stanis³aw Mudryk by³ wielokrotnie wyró¿niany przez wy¿szych prze³o¿onych za wzorowe wykonywanie obowi±zków s³u¿bowych w tym przez legendarnego Komendanta Wojewódzkiego Policji Pañstwowej w Tarnopolu podinsp. Jana Misiewicza.
Czas zag³ady
Niestety w³adza bolszewicka w tym Józef Stalin nie zapomnia³ Lwowskim Bohaterom w jaki sposób zosta³ przez nich upokorzony i tu¿ po wkroczeniu wojsk sowieckich do Polski wydano rozkaz o zatrzymaniu przod.PP Stanis³awa Mudryka, jak i wielu innych funkcjonariuszy Policji Pañstwowej oraz ¿o³nierzy, który zosta³ wykonany przez NKWD. Do aresztowania dosz³o jesieni± 1939 roku.
Wszyscy polscy jeñcy zostaj± poddani natychmiastowej selekcji. Oficerowie wojska, policjanci, ¿o³nierze ¿andarmerii, ¿o³nierze KOP, funkcjonariusze s³u¿by wiêziennej i szczególnie aktywni przed wojn± inteligenci zostaj± zamkniêci w wiêzieniach i obozach w europejskiej czê¶ci ZSRR. 5 marca 1940 r. Biuro Polityczne KC WKP zadecydowa³o o rozstrzelaniu 21,8 tys. polskich jeñców, w¶ród których by³o blisko 6 tys. policjantów.
Przod.PP Mudryk, jak i wiêkszo¶æ jego kolegów trafi³ do obozu w Ostaszkowie gdzie polscy jeñcy, których najwiêksz± grupê stanowili policjanci, stra¿nicy wiêzienni, funkcjonariusze stra¿y granicznej pocz±tkowo pracuj± przy budowie nasypu ³±cz±cego wyspê Sto³bnyj z brzegiem malowniczego jeziora Seliger.
Wiosn± 1940 roku wiê¼niowie z Ostaszkowa byli transportowani do Kalinina (obecnie Twer) gdzie masowo mordowano ich strza³em w ty³ g³owy.
Na zdjêciu: Czaszki ujawnione w trakcie ekshumacji w Miednoje.
Jednak¿e nie tylko Stanis³aw sta³ siê celem sowieckiej w³adzy, gdy¿ w kwietniu 1940 r. po rodzinê przychodz± ¿o³nierze NKWD i twierdz±c, ¿e „maj± zadanie zawie¼æ ich do pana Stanis³awa” daj± rodzinie 20 minut czasu na spakowanie swoich rzeczy. Szybko okaza³o siê, i¿ by³o to k³amstwo, gdy¿ ju¿ tej samej nocy jego ¿ona Stefania i dwie córki zosta³y wywiezione w bydlêcych wagonach na Syberiê z której powróci³y dopiero wiosn± 1946 r. Okres ¿ycia na „nieludzkiej ziemi” móg³by stanowiæ odrêbn± czê¶æ ich dramatycznych losów.
Czas prawdy
Zbrodnia katyñska sta³a siê jawna w kwietniu 1990 r. a strona sowiecka wyrazi³a g³êboki ¿al w zwi±zku z t± tragedi±. Podczas spotkania w Moskwie Michai³ Gorbaczow przekaza³ polskiemu prezydentowi Wojciechowi Jaruzelskiemu zbiór dokumentów z archiwum tajnej policji, które zawiera³y listy polskich oficerów wojennych zamordowanych w Katyniu.
Mimo tego dopiero po wielu latach dopiero Prezydent profesor Lech Kaczyñski mianowa³ po¶miertnie przod.PP Stanis³awa Mudryka i innych funkcjonariuszy Policji Pañstwowej na wy¿sze stopnie w tym mianuj±c na stopieñ aspiranta Naszego Bohatera, natomiast w dniu 12.11.2012 r. w rocznicê ¶wiêta odzyskania przez Polskê niepodleg³o¶ci uczniowie Liceum Ogólnokszta³c±cego w Ole¶nicy upamiêtnili tragiczn± ¶mieræ asp.PP Stanis³awa Mudryka w³±czaj±c siê do programu „Katyñ… ocaliæ od zapomnienia” sadz±c d±b pamiêci.
Na zdjêciu: 4 od lewej córka asp. PP Stanis³awa Mudryka, Maria.
Na zdjêciu: Tablica pami±tkowa umieszczona przy Dêbie Pamiêci.
Losy naszych lokalnych Bohaterów jednoznacznie wskazuj±, ¿e honor i umi³owanie Ojczyzny by³y dla nich warto¶ci± nadrzêdn±. Oczywi¶cie czas w jakim przysz³o im ¿yæ nie nale¿a³ do ³atwych, ale mimo wielu trudno¶ci nadrzêdn± rzecz± by³a zawsze Polska.
Czy w dzisiejszej dobie jako mieszkañcy gminy Ro¼wienica stanêliby¶my w obronie Warszawy, Krakowa, Wroc³awia … czy nasza mi³o¶æ do Ojczyzny jest na tyle mocna, aby po¶wiêciæ ¿ycie na obcej ziemi, jak Nasi Lokalni Bohaterowie, którzy ponie¶li ¶mieræ z r±k NKWD w Katyniu i innych obozach zag³ady?
Trudno znale¼æ odpowied¼ na te pytania, lecz jedno jest pewne „powinni¶my ich ocaliæ od zapomnienia dla w³asnego ocalenia”, albowiem jak wynika z przedstawionych historii nawet w niewielkich miejscowo¶ciach mog± rodziæ siê Obroñcy Ojczyzny - Bohaterowie.
Oddzia³ Rzeszowski Stowarzyszenia „Rodzina Policyjna 1939” od d³u¿szego czasu prowadzi dzia³ania maj±ce na celu zebranie informacji o losach mieszkañców gminy Ro¼wienica i innych miejscowo¶ci naszego województwa, którzy zostali zamordowani na Wschodzie lub zginêli z r±k okupantów hitlerowskich, jak te¿ wspó³pracuje z placówkami o¶wiatowymi poprzez prowadzenie prelekcji, jak i instytucjami w celu upamiêtnienia losów ¿o³nierzy i policjantów na podstawie posiadanych materia³ów archiwalnych, dlatego te¿ zapraszamy do wspó³pracy wszystkich, którzy s± zainteresowani tak± wspó³prac±. Kontakt na adres e-mail: rodzina.policyjna1939@wp.pl.
W opracowaniu wykorzystano materia³y rodziny Mudryków, Bulanowskich i Stowarzyszenia „Rodzina Policyjna 1939”.
Wojciech Bulanowski Stowarzyszenie „Rodzina Policyjna 1939” O/ Rzeszów
|
|
Kontakt |
Numery alarmowe w wypadku awarii sieci wodno-kanalizacyjnej 501-79-89-79 605-26-67-00 |
Go¶cimy |
Odwiedza nas 1 go¶æ |
|